หลายคนมักจะคุ้นเคยกับ IQ ที่หมายถึงความฉลาดทางสติปัญญา หรือ EQ ความฉลาดทางอารมณ์กันอยู่แล้ว แต่นอกจากความฉลาดทั้ง 2 ตัวนี้ ยังมีความฉลาดอื่น ๆ ที่มีการศึกษากันออกมาอย่างต่อเนื่อง ซึ่งในแต่ความฉลาดนั้นก็จะมีความสำคัญต่อการทำงาน การเรียนและการดำรงชีวิตเป็นอย่างมาก โดยมีทฤษฎีและผลการศึกษาออกมายืนยันมากมายว่าคนเราจะมีโอกาสประสบความสำเร็จได้มากขึ้นถ้ามีความฉลาดในด้านต่าง ๆ จึงทำให้หลาย ๆ คนพยายามหาวิธีทำให้ตัวเองนั้นเกิดความฉลาดในด้านต่าง ๆ ขึ้น และวันนี้เราจะพาให้ทุกคนมาทำความรู้จักกับหนึ่งในความฉลาดนั่นก็คือ AQ (Adversity Quotient) หรือ ความฉลาดในการรับมือกับปัญหา แค่ชื่อก็รู้แล้วว่าเป็นเรื่องที่สำคัญต่อการใช้ชีวิตจริง ๆ ซี่ง AQ นั้นคืออะไร และมีประโยชน์อย่างไรบ้าง เชิญมาอ่านกันได้เลย
AQ คืออะไร สำคัญต่อการใช้ชีวิตแค่ไหน
AQ (Adversity Quotient) หรือ ความฉลาดในการรับมือกับปัญหา คือ หนึ่งในความฉลาดที่จำเป็นต่อการทำงานเป็นอย่างมาก เพราะในชีวิตของคนเรานั้นมักจะเจอกับปัญหาต่าง ๆ ที่เข้ามาทดสอบอยู่เรื่อย ๆ ไม่ว่าจะใหญ่หรือเล็ก แต่เมื่อเกิดปัญหาขึ้นมาแล้วก็ต้องมีการเตรียมรับมือที่ดี ซึ่ง AQ นี้ก็จะเกี่ยวกับความสามารถของทั้งร่างกายและจิตใจที่จะเผชิญหน้ากับปัญหาต่าง ๆ ที่เข้ามา และสามารถก้าวข้ามอุปสรรคไปได้อย่างดี ไม่ว่าจะอยู่ในสถานการณ์ที่เลวร้ายหรือยากลำบากเพียงใด คุณก็จะสามารถพาตัวเองผ่านพ้นปัญหานี้ไปได้ โดย AQ (Adversity Quotient) นี้เป็นทฤษฎีที่ Dr. Paul G. Stoltz ได้คิดค้นขึ้นมา หลักการของ AQ นั้นก็คือการเอาชนะอุปสรรคที่เกิดขึ้นด้วยการตั้งเป้าหมายว่าจะต้องก้าวผ่านไปให้ได้ ไม่ยอมแพ้หรือล้มเลิกไปกลางคัน เดินหน้าสู้ต่อไปจนกว่าจะประสบความสำเร็จนั่นเอง
ชีวิตของเรานั้นส่วนใหญ่มักจะถูกบ่มเพาะให้รู้จักกับ AQ มาตั้งแต่เด็ก ๆ โดยผ่านการเลี้ยงดูและการเรียนรู้ต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นการเล่นเกมเสริมสร้างพัฒนาการในเด็ก เช่น เกมต่อจิ๊กซอว์ เกมต่อบล็อก รวมไปถึงการสอบแข็งขันในระดับต่าง ๆ การเรียนให้ได้อันดับสูงในชั้น การสอบเข้ามหาวิทยาลัยชื่อดัง เป็นต้น ซึ่งสิ่งเหล่านี้จะเกิดขึ้นและสำเร็จได้ก็ต่อเมื่อคนเรานั้นพยายามตั้งเป้าหมาย และดิ้นรนทำทุกทางเพื่อให้เกิดผลลัพธ์ที่ดีตามที่ตั้งไว้ เห็นได้ชัดว่าถ้าเราเป็นคนที่มี AQ สูง ก็จะยิ่งทำให้เราสามารถตั้งเป้าหมายในชีวิตได้สูง และพยายามทำมันให้สำเร็จได้เป็นอย่างดีอีกด้วย
ประโยชน์ของ AQ ที่อาจจะสร้างเรื่องที่ยิ่งใหญ่อย่างคาดไม่ถึง
ถ้ามองแค่ตัวเองการมี AQ ก็ถือว่าเป็นเรื่องที่มีประโยชน์มากอยู่แล้ว เพราะอย่างไรเราก็จะพยายามทุกอย่างตามเป้าหมายที่ตัวเองตั้งไว้ ซึ่งก็จะเกิดผลดีต่อตัวเองเป็นแน่ แต่ในจุดที่บางคนอาจจะคิดไม่ถึงก็คือ เมื่อหลาย ๆ เรื่องที่เป็นประโยชน์ต่อผู้คนในวงกว้าก็เกิดมาจาก AQ เช่นกัน เช่น นักวิทยาศาสตร์ที่พยายามคิดค้นทฤษฎีต่าง ๆ มากมาย และพยายามหาคำตอบของเรื่องที่สงสัยจนทำให้เกิดผลลัพธ์ที่เป็นประโยชน์ต่อมนุษยชาติ หรือในกรณีของนักกีฬาที่ประสบความสำเร็จ กว่าที่จะพาตัวเองไปถึงเป้าหมายอย่างเหรียญการแข่งขันต่าง ๆ นั้น นักกีฬาแต่ละคนก็จะต้องมุ่งมั่นฝึกฝน ไม่ยอมแพ้ต่อความเหนื่อยยาก จนสามารถก้าวไปอยู่ในจุดสูงสุดของตัวเองได้ จะเห็นได้ว่า บุคคลเหล่านี้สามารถประสบความสำเร็จได้เนื่องจากมี AQ ที่ดี มีความฉลาดในการรับมือกับปัญหา ควบคุมสถานการณ์ได้ และมีความสามารถในการรับมือกับข้อบกพร่องที่ได้เจอ ใช้ความกดดันหรือสถานการณ์เลวร้ายมาเป็นแรงผลักดันตัวเองได้ ดังนั้น AQ จึงเป็นเหมือนกุญแจที่พาบุคคลเหล่านั้นไปสู่ความสำเร็จนั่นเอง
วิธีการเช็กดูว่าตัวเรานั้นมี AQ หรือไม่
เริ่มต้นจากการถามตัวเองก่อนว่าเมื่อมีปัญหาเกิดขึ้นแล้ว สิ่งแรกที่ทำคือการเผชิญหน้าหรือหนีปัญหาก่อน ถ้าเลือกเผชิญหน้าแล้ว จะสามารถรับมือกับปัญหาได้จนจบหรือไม่ ถ้ายังไม่สามารถรับมือได้ทั้งหมดก็หมายถึงคุณนั้นพอที่จะมี AQ อยู่บ้าง แม้จะไม่มาก แต่ก็สามารถปรับปรุงกันได้ แต่ถ้าคุณมักจะคิดว่าปัญหาต่าง ๆ ที่เข้ามานั้นคือความท้าทาย อยากที่จะแก้ไขมันจนถึงที่สุด และพยายามจนกว่าจะสำเร็จ แปลว่าคุณนั้นเป็นคนที่มี AQ อยู่อย่างเต็มเปี่ยม ซึ่งถือว่าเป็นข้อดีอย่างมากเลยทีเดียว
จะเห็นได้ว่าการมี AQ หรือความฉลาดในการรับมือกับปัญหานั้นเป็นเรื่องที่สำคัญเป็นอย่างมาก ไม่ว่าคุณจะอยู่ในวัยไหน มีหน้าที่อย่างไร ก็หนีไม่พ้นปัญหาที่จะเข้ามาทดสอบคุณอยู่ตลอด ในการทำงาน องค์กรต่าง ๆ ก็พยายามฝึกให้บุคลากรมี AQ กันมากขึ้น เพราะในการทำงานย่อมมีปัญหาหลากหลาย ถ้าพนักงานสามารถแก้ปัญหาได้ดี ก็จะทำให้งานราบรื่นและมีโอกาสสำเร็จได้สูง นอกจากนี้ ถ้าคุณฝึกฝนให้ตัวเองเป็นคนที่มี AQ ก็จะทำให้คุณสามารถพัฒนาจิตใจของตัวเองได้อีกด้วย เพราะคุณจะมองโลกในมุมใหม่ ๆ พยายามหาแง่มุมดี ๆ ของปัญหา และยังเป็นคนที่เชื่อว่าไม่ว่าจะมีปัญหาใหญ่ขนาดไหน แต่ถ้ามีความพยายามก็จะสามารถผ่านไปได้แน่นอน