การรับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่นั้น ตามหลักโภชนาการแล้วจำเป็นจะต้องได้รับสารอาหารที่มีประโยชน์อย่างครบถ้วน ทำให้ส่งผลดีต่อสุขภาพร่างกายได้เป็นอย่างดี สำหรับในบทความนี้ทางเราจึงอยากจะแนะนำเกี่ยวกับเรื่อง “ธงโภชนาการ” ซึ่งนับได้ว่าเป็นสื่อกลางที่จะช่วยทำให้ทุกท่านได้รู้จักกับวิธีการรับประทานอาหารที่มีความสำคัญและเป็นประโยชน์ต่อร่างกาย ส่วนจะมีรายละเอียดอย่างไรบ้างนั้น ไปดูกันเลยค่ะ
ธงโภชนาการ คืออะไรกันแน่?
ธงโภชนาการ นับได้ว่าเป็นสื่อที่มีรูปร่างเป็นสามเหลี่ยมหัวคว่ำ ที่มีวัตถุประสงค์ในการอธิบายและแนะนำเกี่ยวกับ “โภชนบัญญัติ 9 ประการ” เพื่อให้ผู้คนสามารถรับประทานอาหารได้อย่างถูกต้องและครบถ้วน โดยธงโภชนาการจะช่วยให้เราเข้าใจและเห็นภาพได้อย่างชัดเจนยิ่งขึ้น โดยเฉพาะเกี่ยวกับสัดส่วนอาหารในแต่ละกลุ่ม ทั้งน้ำตาล โปรตีน ไขมัน คาร์โบไฮเดรต และวิตามินและแร่ธาตุต่างๆ ที่เราควรรับประทานในปริมาณที่เหมาะสม การรับประทานอาหารตามแบบธงโภชนาการจะช่วยลดความเสี่ยงต่อการเป็นโรคร้ายต่างๆ เช่น โรคอ้วน โรคเบาหวาน และโรคไตได้
ประวัติความเป็นมาของโภชนาการ
จุดเริ่มต้นของธงโภชนาการมาจากภาวะขาดสารอาหาร และการรับโภชนาการเกินที่เกิดขึ้นทั่วโลก ซึ่งมีผลกระทบต่อประชากรทุกประเทศ โดยเกิดเป็นข้อปฏิบัติในการกินอาหารของแต่ละประเทศ (ธงโภชนาการที่เน้นอาหารที่มีประโยชน์ : FBDG) ในปี พ.ศ.2535-2539 (1992) องค์การอาหารและเกษตรของสหประชาชาติ (FAO) และองค์กรอนามัยโลก (WHO) ได้ตั้งมติในการประชุมที่กรุงโรม ประเทศอิตาลี มตินี้เป็นการสร้างธงโภชนาการที่เน้นการบริโภคอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกายและสุขภาพของประชากรทั่วโลก โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อลดปัญหาภาวะขาดสารอาหารและป้องกันภาวะโรคที่เกิดจากการบริโภคอาหารเกิน การสร้างแผนเพื่อลดปัญหาที่เกิดจากภาวะขาดสารอาหาร ภาวะขาดสารอาหารเรื้อรัง และการติดต่อของโรคที่เกิดจากการรับประทานอาหาร เป็นเรื่องสำคัญที่ต้องให้ความสำคัญ เนื่องจากมีผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชนทั่วไป โดย FBDG เป็นเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพในการช่วยแก้ปัญหาดังกล่าว
- การรับประทานอาหารควรรับประทานให้ครบถ้วนทุกหมู่อาหาร เช่น ควรรับประทานขนมปัง โดยสลับกับข้าว มันฝรั่ง และพาสต้า เพื่อให้ได้โปรตีน คาร์โบไฮเดรต ไขมัน และวิตามินที่จำเป็นต่อร่างกาย
- ควรรับประทานผักและผลไม้เป็นประจำ เพื่อให้ได้ใยอาหาร วิตามิน และแร่ธาตุที่สำคัญต่อสุขภาพ และช่วยลดความเสี่ยงต่อการเป็นโรคต่างๆอีกด้วย การรับประทานอาหารที่ครบถ้วนและหลากหลายจะช่วยให้ร่างกายมีสุขภาพแข็งแรงอย่างเห็นได้ชัด
- การควบคุมน้ำหนักและออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ เป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยให้ร่างกายมีสุขภาพดี ไม่เพียงแต่ช่วยลดน้ำหนักอย่างเห็นผล แต่ยังช่วยลดความเสี่ยงต่อโรคต่างๆอีกด้วย
- การรับประทานไขมันในปริมาณที่เหมาะสม เป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยให้ร่างกายได้รับสารอาหารที่จำเป็น ควรเลือกไขมันที่มีประโยชน์เช่นไขมันไม่อิ่มตัว และลดการรับไขมันไม่ดีต่อสุขภาพ เช่น ไขมันอิ่มตัวและไขมันทรานส์
- การลดการบริโภคอาหารที่มีปริมาณเกลือสูงคือสิ่งสำคัญเพื่อรักษาสุขภาพของร่างกาย เพราะการบริโภคเกลือมากจะส่งผลกระทบต่อระบบหลอดเลือด และสามารถเสี่ยงต่อโรคความดันโลหิตสูงได้
- การลดการบริโภคอาหารที่มีรสหวานจัดก็เป็นสิ่งสำคัญเช่นกัน เพราะการบริโภคน้ำตาลมากเกินไปอาจทำให้เกิดโรคเบาหวานและโรคอ้วนได้ ดังนั้นควรเลี่ยงการบริโภคอาหารที่มีรสหวานจัดเพื่อรักษาสุขภาพของร่างกายให้ดีขึ้น
- การรับประทานอาหารที่มีประโยชน์สำหรับร่างกายเป็นสิ่งสำคัญ เช่นการเลือกทานเนื้อสัตว์และปลาที่มีปริมาณมันน้อย และพืชตระกูลถั่วที่เสริมให้ร่างกายได้สารอาหารที่จำเป็น เช่น โปรตีน วิตามิน และแร่ธาตุต่างๆ
- การดื่มนมและผลิตภัณฑ์จากนม ยังมีส่วนช่วยเสริมสร้างกระดูกและฟันให้แข็งแรง และช่วยให้ร่างกายได้รับแคลเซียมและวิตามิน D อีกด้วย ทำให้ร่างกายมีสุขภาพแข็งแรงและป้องกันโรคต่างๆได้อย่างเหมาะสม ดังนั้นการรักษาโภชนาการที่ดีเป็นสิ่งสำคัญที่ทุกคนควรใส่ใจในการดูแลสุขภาพของตนเอง
- การลดการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เป็นสิ่งที่ควรทำเพื่อสุขภาพของเรา การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไปอาจส่งผลกระทบต่อร่างกายและสมองได้ ดังนั้นควรลดการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ให้เหลือเพียงปริมาณที่เหมาะสมเท่านั้น
- การปรุงอาหารให้สุกและสะอาดเป็นสิ่งสำคัญที่ควรใส่ใจ เพราะอาหารที่ไม่สุกหรือไม่สะอาดอาจทำให้เกิดการติดเชื้อและโรคต่างๆได้ ดังนั้นควรใช้เวลาในการปรุงอาหารให้สุกและสะอาดอย่างเหมาะสมเพื่อความปลอดภัยของเราและคนที่รับประทานอาหารเราด้วย
11.ทารกควรรับประทานนมจากแม่เป็นสิ่งที่สำคัญอย่างยิ่ง เพราะนมแม่มีสารอาหารที่สำคัญและเหมาะสมสำหรับการเจริญเติบโต
ความสำคัญของโภชนาการ
ธงโภชนาการ ถือได้ว่าเป็นเครื่องมือที่ช่วยให้เราสามารถวางแผนการรับประทานอาหารให้เหมาะสมในแต่ละวัน และช่วยให้เราเข้าใจว่าอาหารประเภทใดมีความสำคัญมากที่สุด และอาหารประเภทใดมีความสำคัญรองลงมา นอกจากนี้ยังช่วยลดปัญหาทางสุขภาพ และสร้างสุขภาพที่ดีให้กับประชากรในทุกประเทศ ดังนั้นการปฏิบัติตามธงโภชนาการเหล่านี้ ถือได้ว่าเป็นสิ่งสำคัญที่สุดในการดูแลสุขภาพของเราเองและคนที่เรารัก นอกจากนี้ยังช่วยให้เรามีอายุยืนยาวและมีคุณภาพชีวิตที่ดีในอนาคตอีกด้วย
ลักษณะอาหารธงโภชนาการ
- หมู่คาร์โบไฮเดรต
ชั้นแรกเป็นส่วนที่สำคัญที่สุดในการให้พลังงานให้กับร่างกาย ซึ่งประกอบไปด้วยอาหารคาร์โบไฮเดรตที่เป็นสารอาหารที่ร่างกายต้องการมากที่สุด อาหารชนิดนี้ประกอบไปด้วยข้าว เผือก มัน ธัญพืชทุกชนิด ขนมปัง แป้ง และผลิตภัณฑ์จากแป้ง ซึ่งเป็นอาหารหลักที่ใช้ในการดำรงชีวิตประจำวัน โดยควรรับประทานข้าวเป็นหลัก 8 – 12 ทัพพีต่อวัน หรือสามารถเปลี่ยนเป็นผลิตภัณฑ์แป้งบางครั้งก็ได้
- หมู่วิตามินและแร่ธาตุ
วิตามินซีและแร่ธาตุมักจะได้มาจากการบริโภคผักและผลไม้ที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย การบริโภคผักและผลไม้มีความสำคัญอย่างมากในการรักษาสุขภาพอย่างดี ในธงโภชนาการจะแบ่งเป็น 2 ซีก ซึ่งฝั่งซ้ายเป็นผักที่มีสัดส่วนมากกว่าฝั่งขวาที่เป็นผลไม้เล็กน้อย การรับประทานพืชผักควรเน้นให้ได้ 4-6 ทัพพีต่อวัน และควรรับประทานพร้อมกับอาหารชั้นแรก ส่วนการรับประทานผลไม้ควรทำหลังอาหารหรือเป็นครั้งคราว 3-5 ส่วนต่อวัน
- หมู่โปรตีน
โปรตีน เป็นสิ่งสำคัญต่อร่างกาย หลายคนชอบรับประทานโปรตีนที่ได้มาจากเนื้อสัตว์ ที่จะช่วยทำให้เจริญเติบโตและยังทำให้มีพลังงานอีกด้วย การรับประทานที่มีโปรตีนที่เหมาะสมไม่เกินที่กำหนด ซึ่งชั้นนี้จะมีการแบ่งออกเป็น 2 ซีกด้วยกัน ซีกซ้ายเป็นนม ซีกขวาเป็นเนื้อสัตว์ และธัญพืชต่าง ๆ การบริโภคอาหารที่มีโปรตีน เช่น เนื้อสัตว์ และเมล็ดธัญพืชที่มีโปรตีนสูง 6-12 ช้อน/วัน คือวิธีที่ดีในการเสริมสร้างกล้ามเนื้อและสุขภาพที่ดี
- หมู่ไขมันและกลุ่มอาหารรสจัด
อาหารชั้นล่างสุดประกอบด้วยไขมันและอาหารที่มีรสจัด เช่น เกลือและน้ำตาล ควรรับประทานในปริมาณที่เหมาะสมเพื่อป้องกันโรคไตและโรคเบาหวานเพื่อป้องกันโรคไตและโรคเบาหวาน ควรรับประทานอาหารชั้นล่างสุดที่ประกอบด้วยไขมันและอาหารที่มีรสจัด เช่น เกลือและน้ำตาล ในปริมาณที่เหมาะสม
สรุป
การปฏิบัติตามธงโภชนาการเป็นแบบอย่างที่สำคัญในการรับประทานอาหารให้ครบถ้วน ธงโภชนาการช่วยให้ร่างกายของเราได้รับสารอาหารที่จำเป็นและป้องกันการเกิดโรคได้อย่างมีประสิทธิภาพ หากต้องการอยากมีสุขภาพดีควรเลือกปฏิบัติตามธงโภชนาการเป็นสำคัญจะดีที่สุด